Przymiarki

Ktoś kto podróżował krajową 9-tką przez te tereny wie jak urokliwa potrafi być ziemia kielecka. Jadąc przez zwarty kompleks leśny zaczynający się w miejscowości Pastwiska, mniej więcej w jego połowie (w okolicy Zębca) opuszczamy Województwo Mazowieckie i wkraczamy do Gminy Brody - najbardziej wysuniętej z tej strony części Województwa Świętokrzyskiego. Dla ludzi będących tu pierwszy raz zadziwiające jest, że na przestrzeni kilku kilometrów krajobraz przechodzi swoistą metamorfozę.
Ze stosunkowo monotonnego i płaskiego przeistacza się w niezwykle pofalowany z dużą różnicą wzniesień. Przed oczami podróżujących roztaczają się piękne widoki zamknięte linią lasów, które w tym miejscu odchodzą na znaczne odległości od drogi. 9-tka na odcinku Lubienia - Brody biegnie po stoku Wzgórz Starachowickich mających w tym miejscu charakter płaskowyżu (wysokość 240-280m npm). Wzgórza Starachowickie są zbudowane ze skał jurajskich pokrytych warstwą urodzajnej gleby. Występują tu również wzgórza o charakterze twardzieli. Na wschód od drogi widać malowniczą dolinkę rzeczki spływającej z płaskowyżu by na trenie Brodów Iłżeckich wpaść do Kamiennej. Ponieważ krawędź Wzgórz Starachowickich jest stosunkowo stroma, przełom rzeczki jest niezmiernie malowniczy. Dodać należy, ze całe północne zbocze wzgórz jest mocno rozczłonkowane w wyniku erozji wstecznej. Krajobraz jest tu tak zróżnicowany i urozmaicony, że nosi nazwę Brody - Tatry lub Tatry Brodzkie. Ludzie mieszkający w tej części Brodów na co, jak na co ale na brak widoków nie mogą narzekać.
Inaczej rzecz wygląda w przypadku wioski, która rozlokowała się w zacisznej kotlinie wzdłuż przedmiotowej rzeczki. Wioska ta nosi nazwę Przymiarki. Tam widoków nie ma, chyba że „na przyszłość". Nie będzie w tym wielkiej przesady jeśli stwierdzimy, że sądząc z zabudowy i lokalizacji ma ona charakter wioski podgórskiej. Ściana lasu o ciemnej barwie dopełnia całości wrażenia. Dojechać tu można asfaltową drogą prowadzącą z Młynka do miejscowości Budy Brodzkie położonej w środku kompleksu leśnego. A dojechać warto jeśli szukacie Państwo urokliwych, zacisznych zakątków, kontaktu z przyrodą i wypoczynku. Myślę, że ta miejscowość spełni wasze oczekiwania.
Nazwa „przymiarki" (dodatki) a także przydatki i przymierki oznacza kawałki ziemi najczęściej dwumorgowej wielkości. Przydzielano je chłopom, którzy na mocy nakazu uwłaszczeniowego otrzymali ziemię mało urodzajną. Przymiarki były więc formą rekompensaty. Rekompensaty też nie do końca atrakcyjnej rolniczo ponieważ gleby w wiosce delikatnie mówiąc nie należą do najlepszych. Teren jednak okazał się na tyle atrakcyjny osadniczo iż stosunkowo szybko osiedliło się tu kilkadziesiąt rodzin. Uprawiali oni swoje pola, pracowali w lesie i w zakładach przemysłowych okolicznych miejscowości ponieważ małe gospodarstwa nie zawsze były wstanie pokryć potrzeby rodziny.
Jak wynika z powyższego Przymiarki to miejscowość bez głębszych, historycznych korzeni a ludzie którzy tu zamieszkali pochodzą z różnych miejscowości. Nie zmienia to jednak faktu, że szybko stworzyli oni społeczność która sprawdziła się i sprawdza w wielu złych i dobrych momentach historii miejscowości. II wojna światowa i okupacja jest tego klasycznym przykładem. Społeczeństwo miejscowości było bardzo skonsolidowane, ludzie kierowali się zasadą solidarności i wspólnej walki z wrogiem. W lasach w pobliżu wsi odbywało się intensywne szkolenie oddziałów bojowych różnych formacji partyzanckich oraz ukrywali się ludzie „spaleni" w konspiracji. W samej wiosce wielokrotnie stacjonowali partyzanci. Nie było również przypadku zdrady czy kolaboracji mieszkańców. Okres powojenny to też niełatwy okres w życiu miejscowości. Położona na uboczu wioska przez wiele lat traktowana była trochę po macoszemu. Fakt ten jednak nie zniechęcał mieszkańców do działań mających na celu poprawę warunków ich życia.
Dawne przymiarki miały charakter klasycznej ulicówki.. Wioska nie posiada i nie posiadała żadnych budynków publicznych typu szkoły, poczta czy ośrodek zdrowia. Do niedawna wszędzie było daleko, „pod górę i pod wiatr". Ostatnie lata, ostatnie dwie dekady wiele zmieniły w tym względzie. Władze gminy wraz z mieszkańcami podjęły szereg inicjatyw, które zaowocowały konkretnymi efektami. Obecne Przymiarki posiadają praktycznie kompletną infrastrukturę techniczną i drogową. W wiosce można zrobić zakupy a dzieci dowożone są do szkoły. Współczesne budynki, które powstały w ostatnim czasie lub budują się w chwili obecnej w większości odchodzą od układu ulicowego a ich właściciele poza ciekawymi formami architektonicznymi zwracają uwagę na walory działek, na których zamierzają się osiedlić. Kilka gospodarstw leżących w pobliżu rzeczki posiada małe zbiorniki wodne w których hodowane są ryby. Generalnie idzie ku lepszemu gdyby nie mankament w postaci bezrobocia. W poszukiwaniu pracy ludzie emigrują czasowo lub stale nawet do odległych miast. Ten fakt stanowi kolejne wyzwanie - problem, który należy rozwiązać w najbliższych latach. Znając upór tych ludzi i zaangażowanie władz gminy należy mieć nadzieję, że i ten problem zostanie rozwiązany.

Józef Góźdź