Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Piątek, 13 grudnia 2024
Imieniny: Łucja, Otylia, Eugeniusz
pochmurno
-1°C

Dziurów

Jednym z ciekawych zjawisk geologicznych w Obszarze Chronionego Krajobrazu Rzeki Kamiennej jest tzw. dyslokacja Wąchocko - Rudzka. Na odcinku od Wąchocka do Rudy rzeka stanowi granicę pomiędzy różnymi formami geologicznymi. Prawy (południowy)brzeg rzeki to utwory dolnego i środkowego triasu, natomiast wzdłuż lewego brzegu zalegają utwory dolnej jury - liasu.
Sołectwo Dziurów położone jest na lewym brzegu rzeki Kamiennej na wysokiej Skarpie Przedgórza Iłżeckiego zbudowanej ze skał piaskowych, łupków i iłów retycko - liasowych. Poszczególne formacje tworzą w niektórych miejscach wychodnie terenowe przyczyniając się do urozmaicenia krajobrazu. Wszechobecne tlenki żelaza barwią ziemię na rdzawo co dodaje specyficznego kolorytu całej miejscowości.
Tereny obecnego Dziurowa stanowiły w XI w własność królewską. Jednostką administracyjną stanowiła kasztelania w Tarczku. W wyniku hojnych nadań królewskich (Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego) tereny nad środkową Kamienną (Michałów, Kuczów, Wierzbnik) stały się własnością Opactwa Benedyktyńskiego na Świętym Krzyżu. Dziurów natomiast stał się własnością możnego rodu Szydłowieckich właścicieli min. Szydłowca i Opatowa. W 1474r Dziurów został zakupiony przez Opata Świętokrzyskiego Michała u Stanisława i Mikołaja Szydłowieckich za 130 grzywien srebra. O dużej wartości Dziurowa decydowały występujące tu rudy żelaza (funkcjonowała tu kopalnia rudy zwana Stykowska Góra). Zgodę na transakcję wyraził Kazimierz Jagiellończyk.
Dziurów odnotowany został w akcie erekcyjnym kościoła w Wierzbniku wydanym przez Opata Świętokrzyskiego Michała Hieronima Komornickiego, który zobowiązuje mieszkańców Dziurowa do oddawania dziesięciny na rzecz tego kościoła: ..." item Decimas ex omnibus et singulis agvis Ville Nostrae Michałów tam Senletetiabus Guam subolitorem Item Decimas Manipulares ex Agros antiquitus ad Eustendinam Michałoviensem Sepentantibus omnibus et singulis. Item ex Curtis Agros novalibus Ville Nostre Dziurów tam colonelibus quam scultalibus". Inwentarze kościoła w Wierzbniku stwierdzają, że wieś taka dziesięcinę spłacała. W roku 1791 kościół otrzymał od niej 24zł i 14gr.
Wieś do końca XVIII w stanowiła własność Zakonu Świętokrzyskiego a następnie stała się wsią rządową. W 1827r w Dziurowie zamieszkiwało 159 mieszkańców. Zajęciem ludności była uprawa roli, odrabianie pańszczyzny na rzecz „zakładów ciągłych" w Michałowie gdzie występował deficyt siły roboczej. Liczba mieszkańców Dziurowa powoli ale systematycznie rosła. W 1881r w Dziurowie zamieszkiwało 220 mieszkańców uprawiających 283 morgi ziemi. Istniała też możliwość pracy w zakładach leżących nad Kamienną co wystarczało na skromną egzystencję mieszkańców wiosek położonych blisko rzeki . Dodatkowe szanse dawała zbudowana w 1887r roku linia kolejowa Bzin - Bodzechów.
Katastrofalne deszcze, które nawiedziły w 1903r dorzecze górnej Kamiennej spowodowały potężną falę powodziową, która zniszczyła wszystkie urządzenia fabryczne. Przepływ wody był 360 razy większy od przeciętnego. Pękły tamy w Marcinkowie i Wąchocku oraz pękła największa tama w Michałowie. Fala powodziowa całkowicie zmyła urządzenia fabryczne w Brodach Iłżeckich oraz zrujnowała fabrykę w Nietulisku. Konsekwencją powodzi oprócz ruiny gospodarczej były choroby, w tym malaria spowodowana plagą komarów masowo rozwijających się na rozlewiskach. Miejscowa legenda głosi, że epidemię powstrzymała interwencja św. Jana Nepomucena (patrona tam i mostów) - orędownika chroniącego przed powodzią, którego figurę sprowadzono z parafii Pawłów. Ta historyczna figura umieszczona we wsi w stylowej kapliczce chroni ją przed nieszczęściami i stanowi jej ozdobę.

Nie sposób omawiać tej miejscowości nie wspomniawszy o dziejach szkolnictwa jakie się w niej rozwijało. Szkoła powszechna w Dziurowie powstała w oparciu o ustawę z dnia 17-go lutego 1922r o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych. Szkoła była czteroklasowa, mieściła się w prywatnym budynku a zajęcia prowadził jeden nauczyciel. Nie zachowały się dokumenty dot. pracy szkoły w okresie okupacji. Możemy jednak z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że działalność szkoły zaowocowała wychowaniem pokolenia patriotycznej młodzieży i licznego grona społeczników. W okresie okupacji ponad 50-ciu mieszkańców należało należało do Armii Krajowej. Działał tu pluton Nr 139 obwodu AK „Baszta". Okres powojenny to stopniowy rozwój miejscowości. Prawdziwy skok cywilizacyjny dokonał jednak dopiero samorząd gminny. W okresie tym wioska uzyskała pełną infrastrukturę techniczną. Wybudowano kościół, rozwinęła się sieć sklepów i punktów usługowych oraz warsztatów rzemieślniczych. Prawdziwą ozdobą wioski jest oddany 28 sierpnia 2005r budynek szkolny. Szkoła i jej prace zawsze były przedmiotem troski i dumy mieszkańców Dziurowa. Nawet w bardzo trudnych warunkach lokalowych szkoła pełniła funkcję szkoły środowiskowej i była miejscem spotkań, imprez kulturalnych i sportowych raz inicjatyw społecznych. Młodzież szkolna była zawsze znakomicie przygotowana do kontynuacji nauki w szkołach średnich wszystkich typów. Szczególnym wyróżnikiem uczniów tej szkoły była zawsze piękna polszczyzna, znajomość historii oraz lokalny patriotyzm. W przeciwieństwie do innych środowisk do Dziurowa młodzież chętnie powraca po ukończonej nauce osiedlając się tu na stałe. Symboliczną klamrą spinającą tradycje z nowoczesnością jest powstanie zespołu folklorystycznego „Dziurowanie", który znalazł miejsce dla prób i występów właśnie w nowej szkole. Współczesny Dziurów trudno nazwać wioską. Jest to osada podmiejska licząca 850 mieszkańców, tworzących zintegrowaną społeczność, potrafiącą wspólnie rozwiązywać problemy. Warto odwiedzić tę miejscowość do czego serdecznie zapraszamy.

Józef Góźdź

DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.