Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Piątek, 13 grudnia 2024
Imieniny: Łucja, Otylia, Eugeniusz
pochmurno
-1°C

Bór Kunowski

Wielkim bogactwem gminy Brody Iłżeckie są lasy. Większość terytorium gminy pokrywają lasy starachowickie, będące pozostałością dawnej Puszczy Iłżeckiej. W okresie międzywojennym lasy te były własnością spółki akcyjnej pod nazwą "Towarzystwo Starachowickich Zakładów Górniczych", do której należały Zakłady Mechaniczne i Zakłady Drzewne "Bugaj" w Starachowicach.
Ten wielki kompleks leśny o powierzchni 230 km kwadratowych posiada liczne bogactwa naturalne. Znajdowały się tu kopalnie rudy żelaza, topników, glin ceramicznych i kamienia wapiennego. Wszystkie te kopaliny wydobywano tu od wieków.
W tym wielkim kompleksie leśnym w pobliżu kopalni lub szlaków handlowych powstawały wsie śródleśne takie jak: Piotrowe Pole, Bór Kunowski, Lipie i Henryk oraz maleńkie osady leśne liczące po kilka domostw, takie jak Kutery, Klepacze, Kaplica, Karczma Kunowska i inne. Niektóre z tych osad już całkowicie zanikły. Inne funkcjonują nadal, lecz wszystkie mają burzliwą historię, pełną dramatycznych wydarzeń, zarówno z czasów walk narodowo-wyzwoleńczych, powstań narodowych, wojen światowych a szczególnie okupacji hitlerowskiej.
W okresie międzywojennym ludność tych wsi żyła z pracy w lesie. Mężczyźni zajmowali się wyrębem drzew, transportem drewna i karczunkiem. Kobiety sadzeniem i pielęgnowaniem młodników a także zbieraniem runa leśnego. Każda rodzina posiadała niewielki areał pola, na którym uprawiano żyto, ziemniaki i obowiązkowo len. Jak pisze Marian Langer, we wsi Bór Kunowski, w części zwanej "Kitowiny", była jeszcze kurna chata, której właściciel Jan Kita został przez Niemców zastrzelony za odmowę rozbicia żarn leżących w podwórzu.
Bór Kunowski jest wioską o bardzo starej historii. Jego nazwę należy wiązać z Kunowem, który we wczesnym średniowieczu był ważnym ośrodkiem administracyjnym (kasztelania kunowska), miejscem częstego pobytu biskupów krakowskich i miejscem ich polowań. Według wybitnego regionalisty Aleksandra Patkowskiego, skórki kunie stanowiły rodzaj pieniądza we wczesnym średniowieczu, gdy występowały braki pieniądza kruszcowego. Z tego powodu występowanie tych zwierząt utrwaliło się w nazewnictwie miejsc i miejscowości w powiatach opatowskim i opoczyńskim.
Bór Kunowski - niewielka wioska licząca w okresie międzywojennym 64 domy, składał się z dwóch części: Boru Kunowskiego i oddalonych o około 2 km Kitowin (wszyscy mieszkańcy tej części wsi nosili nazwisko Kita). Wioska całkowicie drewniana wyróżniała się dużą schludnością i estetyką. Wioska posiadała dwa sklepy i 4- oddziałową szkołę publiczną. Mieszkańcy Boru Kunowskiego wyróżniali się patriotyczną postawą w czasie Powstania Styczniowego; wioska często udzielała schronienia oddziałom Dionizego Czechowskiego, Władysława Emianowicza oraz Karola Kality-Rębajły. Ten ostatni stoczył w dniu 17 stycznia 1864 r. zwycięski bój z Rosjanami, którzy zaatakowali jeden z jego oddziałów stacjonujących w Borze Kunowskim.
W czasie II wojny światowej mieszkańcy tej wioski od początku zasilali szeregi ruchu oporu. Jednym z pierwszych założycieli Związku Walki Zbrojnej był Piotr Pasternak "Wicek" (zamordowany przez hitlerowców w dniu 4 lipca 1943 r.). Mieszkańcy masowo zbierali i ukrywali broń porzuconą w lasach iłżeckich w kampanii 1939 r., budowali leśne magazyny i schrony, brali udział w poszczególnych akcjach partyzanckich. Ta działalność wzbudzała podejrzliwość Niemców, którzy 4 lipca 1943 r. dokonali pacyfikacji tej wioski. Aktu tego dokonali hitlerowcy ze stacjonującego na Kielecczyźnie III Batalionu 17 Pułku Policji oraz posterunku żandarmerii w Iłży. W pierwszej kolejności zastrzelono 14 mężczyzn w lesie, w pobliżu wsi, gdzie szukali schronienia przed spodziewanymi represjami. Dzień wcześniej niemiecki nadleśniczy Kruger aresztował kilku mężczyzn z Boru Kunowskiego, co skłoniło innych mężczyzn do ucieczki do lasu. Wraz z nimi rozstrzelano trzech młodych ludzi o nieustalonych nazwiskach - uciekinierów z "Baudienstu". Następnie hitlerowcy wkroczyli do wioski i spalili żywcem w stodole 22 osoby, w tym 7 mężczyzn, 6 kobiet i 9 dzieci. Najwięcej ofiar poniosły rodziny Góreckich i Skrzydłów. Ofiary mordu upamiętnia pomnik usytuowany w lesie pry drodze do Małachowa w odległości ok. 300 m od wioski. Pomimo represji, mieszkańcy wsi nie zaniechali działalności konspiracyjnej bowiem do końca wojny w Borze Kunowskim mieszkańcy tworzyli 142 pluton 1 Pułku AK Ziemi Iłżeckiej. Dowódcą plutonu był Julian Listek "Las".
Współczesny Bór Kunowski jest ładną zadbaną wioską otoczoną malowniczymi lasami. Istnieje wiele przesłanek, by w Borze Kunowskim tworzyć gospodarstwa agroturystyczne. Wioska ma dobre połączenie komunikacyjne. Młodzież jest dowożona do nowoczesnego budynku szkolnego w miejscowości Staw Kunowski, gdzie posiada doskonałe warunki do nauki. Niezwykle interesującą inicjatywę wykazuje wójt gminy Brody Iłżeckie, który zamierza zorganizować minimuzeum szkoły wiejskiej w opuszczonym budynku dawnej szkoły w Borze Kunowskim.

Józef Góźdź

DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.