Izba Tradycji i Dziedzictwa Kulturowego Gminy Brody to wyjątkowa lokalna placówka historyczna, bogata w autentyczne artefakty powstańczego zrywu i militaria z XIX wieku. Doskonałe miejsce by zgłębić historię regionu, zobaczyć rzadkie eksponaty i skorzystać z żywych lekcji historii.
Izba Tradycji i Dziedzictwa Kulturowego Gminy Brody mieści się w w zabytkowym, klasycystycznym budynku z 1840 roku w Brodach, przy ulicy Starachowickiej 9. Budynek ten został wzniesiony jako siedziba zarządu miejscowej walcowni i pudlingarni (części zakładów hutniczych) w ramach Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Obiekt figuruje w rejestrze zabytków jako „Dom zarządu dawnej walcowni i pudlingarni". Budynek leży w bezpośrednim sąsiedztwie Urzędu Gminy Brody. Został zaadaptowany i wyremontowany na potrzeby funkcjonowania Izby- odnowiono sale wystawowe, schody z balustradą, drzwi oraz chodniki.
Tablice informacyjne przed wejściem do budynku Izby Tradycji i Dziedzictwa Kulturowego.
Otwarcie miało miejsce 29 stycznia 2023 roku, środki finansowe zostały pozyskane z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020. Znajdująca się w placówce ekspozycja upamiętnia 160-lecie Powstania Styczniowego oraz 10 bitew i potyczek toczonych na terenie obecnej gminy Brody.
Kustoszem Izby jest regionalista i miłośnik historii Grzegorz Bernaciak.
Ekspozycja znajdująca się w Izbie obejmuje bogatą kolekcję autentycznej broni i pamiątek - egzemplarze broni palnej , takie jak m.in:
Broń biała: 20 szabel różnego pochodzenia (austriackich, francuskich, rosyjskich, belgijskich), kindżał kozacki, dwa rodzaje kos.
Ponadto można zobaczyć unikatowe, zabytkowe buteleczki apteczne z orłem carskim i napisem „Apteka w Kielcach., kulolejki z kulami ołowianymi (~2 kg). Artefakty znajdujące się w tej gablocie zostały odnalezione podczas prac ziemnych w lesie na terenie Gminy Brody.
Patena z 1863 r. medalion wotywny z Matką Boską podkreślają wyjątkowość mieszczącej się w budynku wystawy.
Bardzo rzadkie, oryginalne egzemplarze czarnoprochowej broni długiej z XIX wieku.
Egzemplarze oryginalnej czarnoprochowej broni krótkiej z XIX wieku.
Ekspozycja oryginalnej broni białej.
Unikatowym eksponatem jest oryginalna, pochodząca z XVIII wieku armata. Taka broń była użyta podczas powstańczej bitwy na Świętym Krzyżu.
W Izbie znajduje się gablota z mapą bitew Powstania Styczniowego i nazwiskami powstańców związanych z Gminą Brody.
Manekin znajdujący się w Izbie prezentuje przykład umundurowania powstańczego.
Ekspozycja militariów i pamiątek powstańczych stwarza świetne okazje do prowadzenia patriotycznych lekcji historii lokalnej. Kustosz Grzegorz Bernaciak zaprasza gości z którymi wspólnie prowadzi niezwykle ciekawe wykłady. Wśród stałych bywalców są doktor Krzysztof Gębura - historyk, emerytowany wykładowca akademicki oraz Jacek Tarnowski - emerytowany nauczyciel, miłośnik i propagator historii lokalnej.
Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z Panem Grzegorzem Bernaciakiem w celu umówienia wizyty w Izbie. Tel. 502-542-533.
Opracowanie
Rajmund Gębura